W Niemczech przez cały czas utrzymuje się w mocy zakaz zatrudniania dzieci oraz młodzieży uczącej się w pełnym wymiarze godzin. Ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki dla pracy wakacyjnej i ustalił, które zawody oraz w jakim stopniu mogą być przez nich wykonywane.
Szczególny nacisk przy zatrudnieniu uczniów kładzie się na ochronę ich bezpieczeństwa i zdrowia. Sprowadza się to do faktu, że znajdują się oni w okresie intensywnego rozwoju i dlatego są szczególnie zagrożeni w warunkach pracy, które są szkodliwe dla zdrowia. Osobom tym niejednokrotnie brakuje specjalnych zdolności, wiedzy i doświadczenia, by pracować z wymaganą roztropnością. Według Niemieckiego Ustawowego Ubezpieczenia Zdrowotnego to właśnie młodzi pracownicy i młodzież w trakcie kształcenia zawodowego są najczęściej ofiarami wypadków przy pracy.
Dla uczniów, którzy pracują w wakacje obowiązuje prawo w zakresie ochrony pracy dzieci i młodzieży oraz rozporządzenie dotyczące ochrony pracy dzieci. Zgodnie z tym dzieci poniżej 15 roku życia zasadniczo nie powinny być w ogóle zatrudniane. Dla młodzieży uczącej się w pełnym wymiarze czasu (powyżej 15 roku życia, ale jeszcze niepełnoletni) obowiązują te same zasady, czyli ogólny zakaz zatrudnienia.
W ustawie są jednak przewidziane pewne wyjątki, które umożliwiają ich zatrudnienie po spełnieniu odpowiednich warunków. Pierwszy i najważniejszy wskazuje na fakt, że uczeń poniżej 15 roku życia może zostać zaangażowany do pracy najwyżej 4 tygodnie w roku kalendarzowym i tylko podczas ferii szkolnych. Te cztery tygodnie można wykorzystać w całości bądź też podzielić sobie na inne wolne od nauki szkolnej dni.
Studenci i uczniowie powyżej 18. roku życia
Przy zatrudnieniu uczniów powyżej 18. roku życia oraz studentów jako pracowników wakacyjnych obowiązuje ustawa o ochronie pracy. Pracodawca jest zobligowany do informowania pracowników wakacyjnych o zagrożeniach dla zdrowia, możliwych wypadkach i środkach ostrożności.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić sprzęt ochronny, pracownik zaś jest zobligowany do używania go – jeśli zostało to ustalone w ramach oceny ryzyka. Mowa jest tutaj np. o kasku czy rękawicach ochronnych.
Młodzież powyżej 15 a poniżej 18 lat
Dla młodzieży powyżej 15. ale poniżej 18. roku życia ustala się następujące warunki dotyczące pracy wakacyjnej:
Uczniowie nie mogą zostać narażeni na niebezpieczeństwo. Obowiązuje zakaz kontaktu z substancjami niebezpiecznymi ( np. substancjami trującymi, rakotwórczymi, łatwopalnym i wybuchowymi). Nie powinni oni być zatrudnieni w miejscach, gdzie są szczególnie narażeni na szkodliwe działanie wysokiej albo zbyt niskiej temperatury, wilgoci, hałasu, promieniowania lub wstrząsów. Zakazana jest zatem praca w chłodnych i wilgotnych pomieszczeniach zakładów piwowarskich lub rzeźniach oraz w miejscach gdzie ma na nich bezpośredni wpływ rakotwórczy pył drzewny lub emisja szkodliwych substancji.
Wykonywana praca musi odpowiadać ich możliwościom.
Maksymalny czas pracy wynosi zasadniczo 5 dni lub 40 godzin tygodniowo. Dziennie nie więcej niż 8 lub 10 godzin pracy (czas pracy plus przerwy).
Po przepracowaniu więcej niż 4,5 do 6 godzin przysługuje 30 minut przerwy. Powyżej 6 godzin pracy- 60 minut.
W godzinach nocnych od 20:00 do 6 rano oraz w weekend i święta obowiązuje zakaz wykonywania pracy. Wyjątkiem są szpitale, restauracje, piekarnie oraz praca w ogrodnictwie i gospodarstwie rolnym, gdzie obowiązują, ze względu na specyfikę branży, inne godziny pracy ( § 16-17 JArbSchG).
Niedopuszczalna jest praca na akord oraz praca oparta na szybkim tempie.
Wszelkie naruszenia praw ochrony pracy dzieci i młodzieży traktowane jest jako wykroczenie albo przestępstwo.
Dzieci poniżej 15 roku życia
Zasady obowiązujące przy zatrudnieniu dzieci poniżej 15. roku życia:
Dzieci powyżej 13. roku życia mogą pracować za pozwoleniem rodziców maksymalnie dwie godziny dziennie i wykonywać lekkie oraz przystosowane do nich prace (§ 5 punkt 3 JArbSchG i § 2 KindArbSchV), np. opieka nad dzieckiem czy roznoszenie gazet. Dla pracowników przy zbiorach dozwolone są 3 godziny dziennie. Dodatkowo nie mogą pracować między 18:00 a 8:00 rano oraz przed i w czasie zajęć szkolnych. Zatrudnienie dozwolone jest przez cały rok.
Organ nadzorczy może zezwolić dzieciom powyżej 3. albo 6. roku życia na udział w przedstawieniach teatralnych i muzycznych. Konieczna jest jednak tutaj pisemna zgoda rodziców.
Uczniowi i studenci, którzy wykonują płatną pracę w czasie wakacji muszą zostać zgłoszeni do im odpowiedzialnego zrzeszenia związków zawodowych. Odbywa się to zazwyczaj razem z rocznym sprawozdaniem odnośnie przepracowanych godzin i płac. Nie dotyczy to zaś pracowników wakacyjnych, którzy pomagają w gospodarstwach przy zbiorach, gdyż w przypadku rolniczych ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków decydująca jest wielkość przedsiębiorstwa.
Meldunek pracowników wakacyjnych następuję w momencie oddania rocznego sprawozdania o funkcjonowaniu firmy.
Praktykanci, doktoranci i absolwenci są ubezpieczani przez szkołę albo uniwersytet, jeżeli oczywiście wykonywany zawód jest integralną częścią ich wykształcenia. Studenci zaś, którzy robią praktykę w różnych przedsiębiorstwach, są zasadniczo ubezpieczeni przez pracodawcę.
Zgodnie z ustawą o ochronie pracy dzieci i młodzieży nie są wymagane badania lekarskie do pracy wakacyjnej.
Źródło: opracowanie studyjne o pracy uczniów i studentów