Rodzicom zarobkującym w Niemczech przysługuje wiele świadczeń pieniężnych na dzieci o charakterze socjalnym, o których wypłacenie warto złożyć wniosek. Niemiecki system socjalny jest najbardziej rozbudowanym systemem takiego rodzaju na świecie. Poza tradycyjnym zasiłkiem rodzinnym Kindergeld istnieje jeszcze kilka innych świadczeń na dzieci w Niemczech, o które warto się starać. Zasiłkami tymi są min. Kindergeld, Kinderzuschlag, Baukindergeld, Elterngeld, Familiengeld oraz Landeserziehungsgeld.
Wiele osób pracujących w Niemczech myśli, że jedynym zasiłkiem, jakie może otrzymać na swoje dziecko jest Kindergeld. Państwo niemieckie gwarantuje jeszcze inne dodatki pieniężne do zasiłku rodzinnego. Aby ubiegać się o Kindergeld w Niemczech, rodzic musi podlegać pod tak zwany nieograniczony obowiązek podatkowy w Niemczech. Nieograniczony obowiązek podatkowy uzyskuje się po przepracowaniu w Niemczech 183 dni (pół roku). Osoby mieszkające poza granicami Niemiec oraz objęte ograniczonym obowiązkiem podatkowym mogą ubiegać się o świadczenia rodzinne pod warunkiem, że posiadają ubezpieczenie niemieckiego Urzędu Pracy lub podlegają pod niemieckie ubezpieczenie emerytalne bądź rentowe.
Kindergeld (zasiłek rodzinny) wypłacany jest w Niemczech na dzieci, które:
- a) mają mniej niż 18 lat
b) są starsze niż 18 lat, ale uczą się (granica wieku: do 25 lat)
c) są starsze niż 18 lat i nie uczą się, ale poszukują pracy (granica wieku: do 21 lat)
d) mają mniej niż 25 lat i przerwały naukę na okres 4 miesięcy.
Niemiecki Kindergeld przysługuje na dzieci, które mieszkają na terenie Unii Europejskiej. Nie jest tutaj wymagane posiadanie przez dziecko obywatelstwa niemieckiego.
O ten zasiłek można wnioskować na dzieci własne, adoptowane, wychowywane (np. starsze, pełnoletnie rodzeństwo wychowuje młodsze), współmałżonka (o ile mieszkają razem z wnioskodawcą) oraz wnuki o ile rodzice już nie pobierają Kindergeld.
Miesięcznie kwota Kindergeld wynosi:
►na jedno dziecko 204 euro
►na dwójkę dzieci 408 euro
►na trójkę dzieci 618 euro
►na każde następne dziecko +235 euro.
Obowiązkiem osób pobierających świadczenia na dzieci jest poinformowanie Kasy Rodzinnej o wszelkich zdarzeniach lub zmianach zachodzących w rodzinie. Czy to o zakończeniu przez dzieci edukacji, przerwaniu jej, zmianach w statusie stanu cywilnego, a także nowej pracy lub jej zakończeniu.
Ważną kwestią dla osób pobierających Kindergeld jest informacja, że startuje postępowanie kontrolne tego zasiłku. Na początku roku 2016 wprowadzono nadzór nad Kindergeld na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (IDNr.) w celu uniknięcia podwójnego przyznania i wypłaty zasiłku. Z tego powodu wyniknęły zmiany wewwnątrz Kasy Rodzinnej.
Od 01.01.2016 przy składaniu wniosku na Kindergeld dodatkowym warunkiem jest podanie numeru identyfikacji podatkowej (IDNr.) wnioskodawcy oraz dziecka. Jeśli osoba uprawniona do składania wniosku lub dzieci nie będą znać swojego IDNr., mogą wtedy zawnioskować o niego. Numer ten zostanie wysłany tylko pocztą na aktualny adres zameldowania osoby uprawnionej. Spodziewany okres oczekiwania wyniesie ok. 4 tygodni. W przypadku dużej ilości wniosków czas oczekiwania wydłuża się.
Kinderzuschlag to kolejne świadczenie dla osób, których zarobki są relatywnie niższe, tak więc miesięczny dochód gospodarstwa domowego nie może przekroczyć ustawowego niemieckiego minimum 900 Euro brutto na miesiąc (kwota ta jest ustalona dla małżeństw). Dla osób samotnie wychowujących dzieci próg ten wynosi 600 Euro brutto na miesiąc. Zasiłek ten przysługuje na dzieci, które nie ukończyły jeszcze 25 lat, nie zmieniły także stanu cywilnego oraz nadal pozostają w gospodarstwie domowym rodziców. Wysokość Kinderzuschlag obliczana jest na podstawie dochodu obojga rodziców. Na dzieci te bezwzględnie musi być pobierany zasiłek rodzinny Kindergeld. Ważnym aspektem w pobieraniu Kindezuschlag jest to, że w związku z jego pobieraniem należy udokumentować, że utrzymuje się dzieci dzięki pieniądzom uzyskanym od państwa niemieckiego. Tak więc urząd z pewnością będzie wymagał rachunków i potwierdzeń na to, że kwoty wypłacane rodzicom (opiekunom) tytułem dodatku faktycznie są przeznaczane na wychowanie i opłacanie potrzeb ich pociech. Jest to niezmiernie istotne, ponieważ w przypadku braku takowych argumentów traci się prawo do tego dodatku.
W Niemczech wprowadzono również nowy zasiłek będący wsparciem finansowym dla rodziców zwany Baukindergeld. Od 18 września 2018 roku zgodnie z umową koalicyjną CDU, CSU i SPD osoby pobierające już Kindergeld na swoje dzieci mają możliwośc złożenia wniosku o to świadczenie, będace pomocą w zainwestowaniu we własne lokum. O Baukindergeld mogą starać się zarówno rodziny jak i osoby samotnie wychowujące dzieci we własnym gospodarstwie domowym. Wymogiem jest wspomniane już wcześniej pobieranie Kindergeld na swoje niepełnoletnie dzieci. Jeżeli wniosek złoży się w momencie uzyskania przez dziecko 18 lat nie zasiłek nie zostanie przyznany. Kolejnym warunkiem jest kryterium dochodowe. Można ubiegac się o pieniadze z tytułu budowlanego zasiłku rodzinnego jeśli dochody rodziny nie przekroczą w roku kalendarzowym kwoty 75 000 Euro. Rodziny mogą zatem starać się o dofinansowanie, które zostanie im wypłacane bezzwrotnie przez Państwo na okres 10 lat.
Zasiłek, z którego skorzystać może rodzic, który zdecyduje się na opiekę nad dzieckiem do pierwszego roku jego życia, nazywa się Elterngeld. Zasiłek ten może pobierać ojciec lub matka dziecka lecz muszą oni spełnić określone w przepisach prawnych wymagania. Rodzice po urodzeniu dziecka sami muszą je wychowywać i nie mogą pracować tygodniowo więcej niż 30 godzin. Dziecko musi znajdować się we wspólnym gospodarstwie domowym rodziców, z których przynajmniej jeden mieszka lub przebywa w Niemczech.
Wniosek najlepiej jest złożyć od razu po urodzeniu, ponieważ Elterngeld wypłacany jest tylko 3 miesiące wstecz. Wniosek wypełniany jest na ojca lub matkę. Wysokość świadczenia wynosi 65% wynagrodzenia. Nalicza się go na podstawie 12 ostatnich miesięcy zatrudnienia w odniesieniu do zarobku netto. Warto zatem już na rok przed narodzinami dziecka postarać się o wyższe zarobki. Wtedy adekwatnie do zarobków wyższy będzie zasiłek Elterngeld. Kto otrzymuje niewielki dochody, ten może liczyć na minimum 300 euro Elterngeld. Zasiłek wynosi nie mniej niż 300 euro i nie więcej jak 1.800 euro. Jeśli wnioskodawcą jest matka, która nie pracuje w Polsce, to przysługuje jej świadczenie w wysokości 300 euro miesięcznie.
Kontynuacją pobierania zasiłku Elterngeld jeszcze do nie dawna był tzw. Betruungsgeld zastąpiony obecnie w Landzie Bayern zasiłkiem Familiengeld. Warunkami koniecznymi do spełnienia jest to, by rodzice sami sprawowali opiekę nad dzieckiem. Dziecko nie może zatem przebywać w żłobku, przedszkolu i podobnych instytucjach. Świadczenie przysługuje na dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat.
Jeżeli ktoś aktualnie pobiera Elterngeld, to nie otrzyma Familiengeld. Dopiero po zakończeniu wypłaty Elterngeld można otrzymać kontynuację świadczenia w postaci Fmiliengeld. Świadczenie to nie było zależne od zarobków i nie miało ono wpływu na wypłatę innych świadczeń.
Landeserziehungsgeld jest natomiast zasiłkiem występującym już tylko w Landzie Sachsen. Rodzice pobierający świadczenie Landeserziehungsgeld mogą pracować (ograniczenie do 30 godzin tygodniowo) jednak bardzo ważnym aspektem uprawniającym ich do pobierania tego zasiłku jest próg dochodowy określający maksymalnie dopuszczalny zarobek, którego nie można przekroczyć. Świadczenie to można pobierać maksymalnie w wysokości 300 Euro do 12 miesięcy na dzieci natomiast okres wypłacania zasiłku jest zależny od wieku dzieci oraz ich ilości.
Wspomniany już Landeserziehungsgeld z Saksonii czy Familiengeld z Bawarii to świadczenia rodzinne wypłacane po upływie ostatniego miesiąca pobierania zasiłku Elterngeld. Ważne jest, aby w pobieraniu była zachowana ciągłość pomiędzy jednym a drugim świadczeniem. Aby nabyć prawo do pobierania tego rodzaju świadczeń niezwłoczne jest zachowanie wyżej wymienionej ciągłość następującej po pobieraniu Elterngeld. Dodatkowym wymogiem jest posiadanie meldunku na terenie Landu, który wypłaca konkretny zasiłek (Sachsen lub Bayern) oraz odprowadzanie tam podatku dochodowego.
Wyżej wymienione świadczenie pieniężne pokazują jak spory wachlarz zasiłków posiada państwo niemieckie, o które polscy pracownicy mogą się ubiegać. Niemcy dużą uwagę skupiają na wychowaniu i kształceniu dzieci, dlatego też jest tak wiele świadczeń, z których można skorzystać po spełnieniu odpowiednich wymagań.